czwartek, 24 października 2013
Opóźnienie
Chciałam bardzo przeprosić za opóźnienie w związku z postem z kategorii "C", starożytny Egipt. Post został skończony 14 października, jedynie moje problemy z internetem uniemożliwiły wstawienie go na bloga.
Kategoria "C" .Egipt
Dawny i
współczesny Egipt
System polityczny
Dawniej:
Cywilizacja starożytnego Egiptu to jedna z najbardziej
znanych cywilizacji tejże epoki ze względu na wczesny początek (III tysiąclecie p.n.e.) i trwałość. Jej ustrój polityczny jest
najstarszą formą ustrojową.
3500 lat p.n.e. nad życiodajną rzeką Nil zaczęły się budować
pierwsze miasta. Były podzielone na dwie
części: Górny i Dolny Egipt, które 300 lat później faraon Menes zjednoczył i
stworzył stolicę w Menfis. Z powodu
silnego scentralizowania nastąpiła szybka zmiana z państwa patriarchalnego na
monarchię despotyczną, gdzie władza spoczywała w rękach tylko jednego
człowieka. Faraon zarządzał nie tylko sferą świecką, ale i religijną. W
zależności od czasów był uważany za wcielenie boga Ra lub jego syna. Drugą najważniejszą osobą w społeczeństwie
był wezyr, z początku wybierany pośród rodziny faraona. Jednym z jego obowiązków było wyrażanie woli
władcy poddanym. Jeśli wezyr nie był
spokrewniony z królem, w ramach zapłaty dostawał ziemię. W starożytnym państwie
mogliśmy również spotkać kanclerza- pomocnika wezyra, architektów, nadwornych
lekarzy, czy skarbnika.
Dziś:
W dzisiejszym Egipcie panuje republika prezydencka, co
oznacza, że głową państwa jest prezydent wybierany w demokratycznym głosowaniu.
Jego kadencja jest 6-letnia. Mianuje jednego
lub więcej wiceprezydentów, premiera, Radę Ministrów i 1/3 składu Rady
Konsultatywnej (organ doradczy).
System
społeczny
Dawniej:
Ludźmi o najlepszej pozycji społecznej, zaraz po faraonie
byli urzędnicy i kapłani.
Wśród urzędników mogliśmy spotkać między innymi: wezyra
(najważniejszego urzędnika, „oczy i uszy króla”), czy kanclerza- jego
pomocnika.
Kapłani pomagali faraonowi w organizacji kultu religijnego.
Odznaczali się dużą wiedzą, głównie medyczną, matematyczną, przyrodniczą oraz znajomością
pisma. Jednym z ich osiągnięć było podzielenie roku na 365 dni i 12 miesięcy. Kształtowali
wyobrażenia Egipcjan na tematy teologiczne. Tworzyli zespoły, podporządkowane
poszczególnym bóstwom, co narzucało również określone reguły (golenie głowy,
brwi i brody, obrzezanie). Odróżniano ich dzięki strojowi (białe lub szare, lniane szaty). Można by pomyśleć, że wśród duchownych nie znajdziemy żadnych
podziałów. A jednak pomocnicy Boga dzielili się na wyższych i niższych. Pierwsi
mogli m.in. wchodzić do sanktuarium, w mniejszym lub większym stopniu wpływać
na decyzje faraona.
Żołnierze, „środkowa” grupa w hierarchii Egiptu, cieszyli się
dobrym i dostatnim życiem oraz aprobatą faraona (głównie w przypadku dowódców). Żyli z łupów, które zdobyli
podczas wojen oraz posiadania ziem.
Niektórzy byli zwolnieni z płacenia podatków, ale żeby obejść ten
obowiązek, pełnili służbę w bardzo trudnych warunkach.
Jedną z grup społecznych, których najbardziej potrzebował starożytny Egipt, byli rzemieślnicy. Wytwarzali przedmioty codziennego
użytku, jak ubrania, buty, naczynia, ozdoby, czy meble.
Dzięki rzemieślnikom mogła się rozwinąć następna grupa
społeczna, podobna do nich pod względem ekonomicznym -kupcy. Sprzedawali towar wytworzony przez
rzemieślników. Często posługiwali się pismem, choć nie w takim stopniu jak np.
kapłani.
Najliczniejszą warstwę egipskiego społeczeństwa stanowili
chłopi (ok. 90% ludności). Ich głównym
obowiązkiem była uprawa roli. Aby zarobić na zbyt wysokie podatki, musieli
pracować na ziemiach faraona. Choć wolni, byli bezwzględnie
posłuszni faraonowi. Na jego zawołanie musieli się stawiać, kiedy faraon podejmował
różne budowlane przedsięwzięcia.
Ostatnia i nieliczna grupa to niewolnicy, którzy nie mieli
żadnych praw. Handlowano nimi , lecz, co
ciekawe, wykorzystywano w lżejszych pracach typu: pomoc domowa.
Dziś:
W współczesnym Egipcie nadal ważną rolę odgrywa rolnictwo i
przemysł. Wzdłuż rzeki Nil mieszka najwięcej obywateli tego pięknego państwa.
Jednak coraz większe dochody zapewnia turystyka, dająca ludziom pracę i rozmaitość
zawodową. Dzięki m.in. branży hotelarskiej, Egipt bardziej otworzył się na świat.
Religie
Dawniej:
System wierzeń w starożytnym Egipcie wykształcił się bardzo szybko, bo już ok. 3000
lat p.n.e. Dzięki tekstom literackim i rysunkom, możliwe było rozwinięcie bardzo skomplikowanej
struktury religijnej, którą znamy do dziś.
Egipcjanie wytworzyli religię o charakterze politeistycznym, mieli
też rozbudowany system wyobrażeń na temat pochodzenia bogów (teogonia), świata
(kosmogonia) i człowieka (antropogenia).
Według nich, wszystko, co nas otacza, powstało z chaosu,
nazywanego Nu. Głównymi przedmiotami czci Egipcjan było słońce (kojarzone z Ra)
i Nil, który przecież daje życie wielu innym świętym istotom. Niektóre zwierzęta również uważano za bogów (np.:
Apis – czarny byk).
Niektórym bogom nadawano wizerunek ludzki z głowami zwierząt
np.: najsłynniejszy opiekun faraonów —
Horus występuje z głową sokoła, Totowi uznawanemu za wynalazcę pisma i
opiekuna pisarzy dawano głowę ibisa,
Anubisowi, który opiekował się zmarłymi, rysowano lub rzeźbiono głowę
Szakala.
Na początku cechy bogów (siła, zręczność, piękno, czy
płodność) przypisywano zwierzętom. Wraz
z rozwojem religii zwyciężył antropomorfizm, czyli wyobrażenie boga wyłącznie w
postaci człowieka.
Wierzenia
Egipcjan zwracają wielką uwagę do kultu zmarłych, dlatego też rozbudowano
system wierzeń w życie pozagrobowe. Według ich wiary śmierć nie jest końcem
istnienia, a jedynie jego przemianą. Wierzono, że życie po śmierci może być
szczęśliwsze niż ziemskie. Najwięcej informacji na ten temat życia
pozagrobowego znajdujemy w „Księdze Umarłych”.
Uważano, że do spełnienia po zakończeniu egzystencji
potrzebne oprócz duszy jest również ciało. Jednym z elementów, który zapewniał
duszy szczęście, była mumifikacja zwłok. Herodot w swoich dziełach wspominał o
trzech sposobach balsamowania ciał. Na najdroższy mógł sobie pozwolić jedynie
faraon, a na najtańszy nawet podrzędny urzędnik.
Inną formą przedłużenia istnienia ciała niż mumifikacja było przedstawienie zmarłego w rzeźbie, posągu lub malarstwie, a następnie wybudowanie mieszkania zmarłego, czyli grobu. Egipcjanie sądzili, że zmarły potrzebuje tego samego co za życia ziemskiego, dlatego do grobowców wkładano pokarmy i napoje, sprzęt, szaty, a nawet broń i figurki postaci byłych służących. Te materialne „wspomnienia zmarłych” miały głęboki sens, chodziło bowiem o zapewnienie duszy jakiegoś ziemskiego oparcia.
Inną formą przedłużenia istnienia ciała niż mumifikacja było przedstawienie zmarłego w rzeźbie, posągu lub malarstwie, a następnie wybudowanie mieszkania zmarłego, czyli grobu. Egipcjanie sądzili, że zmarły potrzebuje tego samego co za życia ziemskiego, dlatego do grobowców wkładano pokarmy i napoje, sprzęt, szaty, a nawet broń i figurki postaci byłych służących. Te materialne „wspomnienia zmarłych” miały głęboki sens, chodziło bowiem o zapewnienie duszy jakiegoś ziemskiego oparcia.
Dziś:
W kwestii religii, Egipt nie zmienił się bardzo
przez te kilka tysięcy lat. Religia nadal ma poważny wpływ na politykę i
codzienne życie. Według danych 90% społeczeństwa wyznaje islam-religię
państwową, pozostałe 10% mieszkańców to chrześcijanie żydzi. Na dowodach
osobistych umieszczana jest informacja o przynależności religijnej, przy czym
dozwolony jest wybór między trzema oficjalnie uznanymi religiami: islamem,
chrześcijaństwem i judaizmem. Wyznawcy innych religii nie uzyskują dowodów
osobistych, co oznacza rezygnację z praw. To samo dotyczy muzułmanów, którzy
przeszli na chrześcijaństwo
Pozycja ekonomiczna:
Dawniej:
Główną przyczyną dobrej i trwałej pozycji
ekonomicznej starożytnego Egiptu było jego położenie geograficzne. Posiadał
łączność m.in. z Mezopotamią, co sprzyjało kontaktom i wymianie idei. Sahara i
inne pustynie oraz Morze Czerwone skutecznie odstraszały wrogów, zapobiegając
bitwom i wojnom, które zawsze wpływają na zachwianie gospodarki. Bliskość Nilu
i jego regularne wylewy pozwoliły rozwinąć się rolnictwu. Uprawa zbóż i hodowla
zwierząt zaczęły ściągać coraz większe grupy ludzi, którzy potrzebowali nadzoru
i kontroli. Tak narodziła się administracja i pismo-nieodzowne we wprowadzeniu
wielu istotnych praw i reguł. Kopalnie miedzi, złota i kamieni szlachetnych
przyczyniły się do rozwoju rzemiosła i wymiany handlowej. Obecność kamienia
sprzyjała budownictwu.
Dziś:
W
dzisiejszym Egipcie sektor rolniczy i przemysłowy jest jednym z najprężniej rozwijających się.
Uprawiana jest kukurydza, trzcina cukrowa, pszenica, sorgo oraz bawełna. Ważną
gałęzią gospodarki jest również rybołówstwo morskie i śródlądowe. Dzięki
eksportowi takich bogactw, jak: ropa naftowa, gaz ziemny, rudy żelaza, kraj
gromadzi dodatkowe fundusze. Mimo dobrej
pozycji na wielu płaszczyznach gospodarki, Egipt nie jest potęgą. Zaważyły o
tym nieustające konflikty i zamieszki, jak rewolucja, którą przeszedł w 2011 roku. Tego typu zachowania nie
sprzyjają m.in. turystyce.
Nazwy konfliktów zbrojnych:
Dawniej:
bitwa pod
Awaris (1580 p.n.e.)
bitwa pod
Megiddo (1469 p.n.e.)
bitwa pod Kadesz (ok.1280 p.n.e.)
Zdobycie Dapur przez Egipcjan (1269 p.n.e.)
Bitwa morska w delcie Nilu (1178 p.n.e.)
Bitwa nad Wielkim Jeziorem Gorzkim (925 p.n.e.)
Zdobycie
Jerozolimy przez Egipcjan (925 p.n.e.)
bitwa pod Altaku (701 p.n.e.)
Zdobycie Memfis przez Asyryjczyków (671 p.n.e.)
Zdobycie Teb przez Asyryjczyków (663 p.n.e.)
Oblężenie Aszdod (635 p.n.e.)
bitwa pod
Megiddo (609 p.n.e.)
Bitwa pod
Hamą (605 p.n.e.)
Dziś:
Wojna Jom Kippur wybuchła 6 października1973. Toczyła
się między Izraelem, a koalicją Syrii i Egiptu. Swoją nazwę zyskała z powodu
wybuchu w dniu żydowskiego święta o tej samej dacie. Zaczęła się impulsywnie,
bo od ataku zjednoczonych państw na półwysep Synaj i Wzgórza Golan
podporządkowane Izraelowi od 1967 roku. Mimo dobrego początku, ostatecznie to
Izrael zwyciężył w tej konfrontacji. Egipt zawiesił broń 26 października 1973
roku.
Następnym
konfliktem, który zapisał się na kartach historii, był konflikt graniczny między Libią i Egiptem. Krótki, bo trwający
zaledwie 3 dni spór miał swoje początku w czerwcu, kiedy tysiące libijskich
protestantów rozpoczęło „Marsz na Kair”, kierując się w stronę egipskiej
granicy. Libijczycy chcieli w ten sposób wyrazić sprzeciw wobec zawarcia
traktatu pokojowego z Izraelem. 20 lipca marsz został zatrzymany przez egipskich
strażników granicznych, a 21 lipca
Libijskie Siły Powietrzne przeprowadziły nalot na małe egipskie miasteczko
mieszczące się przy libijskiej granicy. Szybko odparto ich atak przy okazji niszcząc
większość ich sprzętu, zajmując
bombardując kilka przygranicznych miast.
W 2011 roku egipska ziemia znów zaczęła
być niespokojna. 25 stycznia rozpoczęły
się antyrządowe protesty przeciwko złej sytuacji materialnej, bezrobociu,
korupcji, ograniczaniu swobód obywatelskich i długoletnim rządom prezydenta
Husniego Mubaraka. Od końca stycznia do połowy lutego odbyło się wiele
demonstracji. Z powodu zamieszek Egipcjanom odcięto dostęp do sieci komórkowej
i internetowej. Prezydent Mubarak
postanowił zdymisjować rząd, powołał nowego premiera i wicepremiera. Nie widząc
znacznej poprawy w nastrojach obywateli, zrezygnował ze stanowiska 11 lutego.
Zaledwie
kilka miesięcy temu zakończyły się kolejne protesty Egipcjan, dotyczące władzy
prezydenta Muhammada Mursiego i rządów
islamistów, którzy przyjęli kontrowersyjny projekt konstytucji. Niesnaski
zaczęły się po ogłoszeniu dekretów 22
listopada 2012 roku. Względny spokój odzyskano 3 lipca 2013 po wojskowym zamachu stanu na prezydenta Mursiego i
obaleniu jego rządów.
Język
Język egipski
wymarł wraz z egipską cywilizacją. Na przestrzeni wieków język egipski był
zapisywany w różnych fazach pismem: hieroglificznym, hieratycznym i demotycznym
oraz zmodyfikowanym alfabetem greckim.
W języku
egipskim wyróżnia się pięć faz historycznych:
-język
staroegipski
-język
średnioegipski
-język
nowoegipski
-język
demotyczny
W dzisiejszych
czasach większość Egipcjan posługuje się językiem arabskim.
Źródła:
autor: Sandra Pielaszek
wtorek, 15 października 2013
Mezopotamia dawniej i dziś "C" ( częśc II)
Sytuacja polityczna
( Irak)
"W latach 1979-2003 rządy dyktatorskie w Iraku sprawował Saddam Husajn, obalony przez zjednoczone siły koalicyjne w tzw. II wojnie w Zatoce Perskiej. Wprowadzono demokrację parlamentarną, a Irak został republiką federalną z silną władzą prowincji i autonomiczną jednostką administracyjną - Kurdystanem.
(Iran)
" Ustrój polityczny Iranu – to w początkach istnienie państwa perskiego monarchia despotyczna. W czasie najazdu arabskiego i rozwoju ekspansji islamu w tym regionie szach (tytuł monarszy w Persji) był zmuszony zrezygnować ze swego despotyzmu i współpracować z przywódcami plemiennymi, mułłami, gildiami kupieckimi i rzemieślnikami. W epoce kolonizacji szach dodatkowo musiał lawirować pomiędzy dyplomacją brytyjską i radziecką. Reza Szah Pahlawi zmienił nazwę Persji na Iran, a jego syn (Mohammed Reza Pahlawi) za pomocą wojsk USA wprowadził system absolutystyczny."
"1 kwietnia 1979 proklamowano w wyniku rewolucji islamskiej Islamską Republikę Iranu. Przyjęto ustrój polityczny republiki islamskiej, łączący elementy nowoczesnej demokracji z religijną dyktaturą. Z jednej strony Iran ma parlament i prezydenta wybierane w wyborach powszechnych, zna instytucję referendum, zaś władza opiera się na nowoczesnej zasadzie trójpodziału, z drugiej jednak wszystko pozostaje pod nadzorem autorytetów religijnych. Najważniejsze organy nadzoru religijnego to Welajat e Faghih – teolog szyicki będący głową państwa oraz Rada Strażników, spełniająca funkcję trybunału konstytucyjnego, w tym badająca zgodność prawa stanowionego z zasadami islamu. Wprowadzono surowe prawa wzorowane na szariacie. Od tego momentu zaczął się bardzo szybki wzrost liczby mieszkańców Iranu."
"Ustrój polityczny Turcji opiera się na Konstytucji Republiki Turcji z 1982, która głosi, że państwo tureckie jest niepodzielną, laicką, demokratyczną oraz socjalną republiką. Obecna ustawa zasadnicza, narzucona przez wojsko zaraz po zamachu wojskowym w 1980 roku, zapewnia armii rolę strażnika świeckiej, republikańskiej Turcji i przyznaje jej prawo do bezpośredniej interwencji w przypadku zagrożenia status quo. Głową państwa jest prezydent wybierany przez parlament na 7-letnią kadencję. Kobiety w Turcji otrzymały czynne i bierne prawa wyborcze 5 grudnia 1934 roku. W roku 1935 kobiety stanowiły 4,6% posłów w parlamencie."
Państwa położone na terenie dawnej Mezopotamii charakteryzowały się rzadami despotycznymi, które zostały obalone z użyciem sił zbrojnych, pod koniec XX wieku. Obecnie panuje tam system demokracji parlamentarnej, oparty na wzorcach europejskich.
Sytuacja ekonomiczno- społeczna
Struktury społeczne w Iraku, Iranie, Syrii i Turcji opierają się na rozwarstwieniu wynikającym z poziomu zamożności. Z jednej strony funkcjonują w tych społeczeństwach bogaci właściciele szybów naftowych, kupcy, z drugiej zaś większośc społeczeństwa trapiona jest przez biedę i głód. Społeczeństwa zamieszkujące tereny Mezopotamii niegdyś utrzymywały się z najbanalniejszych żródeł dochodów, czyli rzemiosła, rolnictwa oraz handlu. Dziś zaś najpowszechniejszym żródłem dochodu jest eksploatacja ropy naftowej oraz turystyka. Ropa naftowa sprzedawana jest największym światowym koncernom.
" W ostatnim półwieczu państwa te przekształciły się z krajów rolniczych w surowcowo-rolnicze. Grunty orne i użytki trwałe (sady) zajmują w Iraku ok. 13% pow., lasy zaledwie 1,8%; produkcja roślinna jest oparta całkowicie (Mezopotamia) lub częściowo (Kurdystan) na sztucznym, stosowanym od tysiącleci, nawadnianiu gleb; uprawia się gł. zboża (pszenica, jęczmień, ryż, proso), trzcinę cukrową, bawełnę oraz warzywa; w dolinach rzecznych i oazach plantacje palmy daktylowej (największe w dolinie Szatt al-Arab), owoców cytrusowych, oliwek, fig, granatów; koczownicza hodowla owiec, kóz i wielbłądów oraz zagrodowa bydła. "
Najbardziej rozpowszechnioną religią jest w Iraku szyityzm, wyznaje go ponad połowa społeczeństwa (54%). Muzułmanie sunniccy (42%) ustępują swą liczebnością szyitom. Ponadto w Iraku spotyka się chrześcijan (4%) oraz mniej liczne grupy jazydów i mandejczyków.
W Iranie struktura wyznaniowa przedstawia się następująco :
W Turcji wyznawcy islamu stanowią 99,64 % społeczeństwa.
( Irak)
"W latach 1979-2003 rządy dyktatorskie w Iraku sprawował Saddam Husajn, obalony przez zjednoczone siły koalicyjne w tzw. II wojnie w Zatoce Perskiej. Wprowadzono demokrację parlamentarną, a Irak został republiką federalną z silną władzą prowincji i autonomiczną jednostką administracyjną - Kurdystanem.
Władzę ustawodawczą zgodnie z konstytucją z 2005 r. sprawuje dwuizbowy parlament, w skład którego wchodzą:
- Rada Reprezentantów (Majlis an-Nuwwab),
- Rada Unii (Majlis al-Ittihad).
W skład Rady Reprezentantów wchodzi 275 posłów wybieranych na 4 lata w wyborach powszechnych, bezpośrednich i proporcjonalnych. Głosy przydzielane są według skomplikowanego algorytmu, który ma za zadanie zapewnić poszczególnym prowincjom minimalne ilości reprezentantów nawet w wypadku bardzo niskiej frekwencji w danych prowincjach. Rada Unii (z niewielkimi uprawnieniami) składa się z reprezentantów delegowanych przez poszczególne prowincje (określona liczba reprezentantów z każdej prowincji).
W skład władzy wykonawczej wchodzą Prezydent Iraku, który wybierany jest przez Radę Reprezentantów większością ponad 2/3 głosów, oraz przedstawiony przez niego Radzie i zatwierdzony przez nią większością ponad 50% głosów Premier Iraku. Prezydent ma 2 zastępców, a cała prezydencka trójka musi składać się z Kurda, Araba sunnity i Araba szyity. Obecnie prezydentem jest KurdDżalal Talabani, a premierem szyita Nuri Kamil al-Maliki
Władzę sądowniczą sprawują niezawisłe sądy z Federalnym Sądem Najwyższym i stojącą nad nim Wyższą Radą Sądowniczą. W terenie rząd reprezentuje 18 gubernatorów prowincjonalnych. Prowincje posiadają własne rady i władzę wykonawczą, ale już nie władzę sądowniczą.
Autonomiczny Region Kurdystanu składa się z 3 północnych prowincji z własnym parlamentem (111 przedstawicieli w tym 11 miejsc dla mniejszości niekurdyjskich). Region posiada własnego prezydenta i premiera wybieranego przez parlament. Prowincje regionu podlegają zarówno rządowi centralnemu (bezpośrednio) jak i rządowi regionu."(Iran)
" Ustrój polityczny Iranu – to w początkach istnienie państwa perskiego monarchia despotyczna. W czasie najazdu arabskiego i rozwoju ekspansji islamu w tym regionie szach (tytuł monarszy w Persji) był zmuszony zrezygnować ze swego despotyzmu i współpracować z przywódcami plemiennymi, mułłami, gildiami kupieckimi i rzemieślnikami. W epoce kolonizacji szach dodatkowo musiał lawirować pomiędzy dyplomacją brytyjską i radziecką. Reza Szah Pahlawi zmienił nazwę Persji na Iran, a jego syn (Mohammed Reza Pahlawi) za pomocą wojsk USA wprowadził system absolutystyczny."
"1 kwietnia 1979 proklamowano w wyniku rewolucji islamskiej Islamską Republikę Iranu. Przyjęto ustrój polityczny republiki islamskiej, łączący elementy nowoczesnej demokracji z religijną dyktaturą. Z jednej strony Iran ma parlament i prezydenta wybierane w wyborach powszechnych, zna instytucję referendum, zaś władza opiera się na nowoczesnej zasadzie trójpodziału, z drugiej jednak wszystko pozostaje pod nadzorem autorytetów religijnych. Najważniejsze organy nadzoru religijnego to Welajat e Faghih – teolog szyicki będący głową państwa oraz Rada Strażników, spełniająca funkcję trybunału konstytucyjnego, w tym badająca zgodność prawa stanowionego z zasadami islamu. Wprowadzono surowe prawa wzorowane na szariacie. Od tego momentu zaczął się bardzo szybki wzrost liczby mieszkańców Iranu."
(Syria)
"Na podstawie konstytucji z 1973 (modyfikowanej 2000) wielopartyjna republika z jednoizbowym parlamentem - Zgromadzeniem Ludowym z 250 miejscami (pięcioletnia kadencja).Głową państwa jest prezydent wybierany na 7 lat przez parlament, zatwierdzany w ogólnonarodowym referendum, stojący równocześnie na czele partii rządzącej.."(Turcja)
"Ustrój polityczny Turcji opiera się na Konstytucji Republiki Turcji z 1982, która głosi, że państwo tureckie jest niepodzielną, laicką, demokratyczną oraz socjalną republiką. Obecna ustawa zasadnicza, narzucona przez wojsko zaraz po zamachu wojskowym w 1980 roku, zapewnia armii rolę strażnika świeckiej, republikańskiej Turcji i przyznaje jej prawo do bezpośredniej interwencji w przypadku zagrożenia status quo. Głową państwa jest prezydent wybierany przez parlament na 7-letnią kadencję. Kobiety w Turcji otrzymały czynne i bierne prawa wyborcze 5 grudnia 1934 roku. W roku 1935 kobiety stanowiły 4,6% posłów w parlamencie."
Państwa położone na terenie dawnej Mezopotamii charakteryzowały się rzadami despotycznymi, które zostały obalone z użyciem sił zbrojnych, pod koniec XX wieku. Obecnie panuje tam system demokracji parlamentarnej, oparty na wzorcach europejskich.
Sytuacja ekonomiczno- społeczna
Struktury społeczne w Iraku, Iranie, Syrii i Turcji opierają się na rozwarstwieniu wynikającym z poziomu zamożności. Z jednej strony funkcjonują w tych społeczeństwach bogaci właściciele szybów naftowych, kupcy, z drugiej zaś większośc społeczeństwa trapiona jest przez biedę i głód. Społeczeństwa zamieszkujące tereny Mezopotamii niegdyś utrzymywały się z najbanalniejszych żródeł dochodów, czyli rzemiosła, rolnictwa oraz handlu. Dziś zaś najpowszechniejszym żródłem dochodu jest eksploatacja ropy naftowej oraz turystyka. Ropa naftowa sprzedawana jest największym światowym koncernom.
" W ostatnim półwieczu państwa te przekształciły się z krajów rolniczych w surowcowo-rolnicze. Grunty orne i użytki trwałe (sady) zajmują w Iraku ok. 13% pow., lasy zaledwie 1,8%; produkcja roślinna jest oparta całkowicie (Mezopotamia) lub częściowo (Kurdystan) na sztucznym, stosowanym od tysiącleci, nawadnianiu gleb; uprawia się gł. zboża (pszenica, jęczmień, ryż, proso), trzcinę cukrową, bawełnę oraz warzywa; w dolinach rzecznych i oazach plantacje palmy daktylowej (największe w dolinie Szatt al-Arab), owoców cytrusowych, oliwek, fig, granatów; koczownicza hodowla owiec, kóz i wielbłądów oraz zagrodowa bydła. "
Religia
Struktura wyznaniowa w Syrii przedstawia się następująco: muzułmanie sunnici (89,6%), chrześcijanie (8,9%). Najbardziej rozpowszechnioną religią jest w Iraku szyityzm, wyznaje go ponad połowa społeczeństwa (54%). Muzułmanie sunniccy (42%) ustępują swą liczebnością szyitom. Ponadto w Iraku spotyka się chrześcijan (4%) oraz mniej liczne grupy jazydów i mandejczyków.
W Iranie struktura wyznaniowa przedstawia się następująco :
- Bahaizm: 0,4%
- Prawosławie: 0,01%
- Judaizm: 0,04%
- Protestantyzm: 0,04%
- Katolicyzm: 0,01%
W Turcji wyznawcy islamu stanowią 99,64 % społeczeństwa.
"Islam (arab. الإسلام ; al-islām) – religia monoteistyczna, druga na świecie pod względem liczby wyznawców po chrześcijaństwie[1][2]. Świętą księgą islamu jest Koran, a zawarte w niej objawienie ma stanowić ostateczne i niezmienne przesłanie Boga do ludzi.
Słowo islam w języku arabskim oznacza poddanie się Bogu. Apologeci i misjonarze muzułmańscy wywodzą często słowo islam od słowa salām – pokój. Celem islamu i nauczania proroka Mahometa (Muhammada) było połączenie wszystkich ludzi w jedną wielką rodzinę muzułmańską. Przesłanie początkowo głoszone było głównie wśród przedstawicieli plemion arabskich, z czasem jednak rozpowszechniło się na całym świecie. Obecnie Arabowie stanowią około 20-25% wyznawców islamu."
Islam zapanował na terenie byłej Mezopotamii, po jej podboju przez kraje arabskie.
Konflikty
Iran, Irak i Syria stanowią obecnie największe żródło zagrożeń dla światowego pokoju. Są to miejsca nasilonych konfliktów etnicznych, politycznych, społecznych np.:
- WOJNA DOMOWA W SYRII
- WOJNA W IRAKU
- REPERKUSJE GOSPODARCZE WOBEC IRANU
Język
Językiem urzędowym Iranu jest język perski, Turcji- turecki, Iraku, oraz Syrii- arabski.
- http://portalwiedzy.onet.pl/77787,,,,syria,haslo.html#50
- http://pl.wikipedia.org/wiki/Turcja#Ustr.C3.B3j_polityczny
- http://portalwiedzy.onet.pl/77547,,,,irak,haslo.html
- http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/4574303/irak-gospodarka.html
- http://pl.wikipedia.org/wiki/Iran#Religia
- http://pl.wikipedia.org/wiki/Turcja#Religia
- http://pl.wikipedia.org/wiki/Islam
poniedziałek, 14 października 2013
Mezopotamia dawniej i dziś "C"
Mezopotamia była imperium odznaczającym się następującymi cechami:
- rozciągała się na wielkich przestrzeniach
- gospodarka opierała się na pracy niewolniczej
- na czela państwa stał monarcha, mający nieograniczoną i przez nikogo nie kontrolowaną, despotyczną władzę, władza jego miała charakter teokratyczny, tzn. monarcha był uważany za bóstwo lub za reprezentanta bóstwa
- państwo zarządzane było centralistycznie, przy pomocy podporządkowanych monarsze urzędników.
W Mezopotamii społeczeństwo dzieliło się na warstwy:
- bogatych właścicieli ziemskich
- kupców
- rolników
- kapłanów
- niewolników
Religia
"...Religia Mezopotamii z uwagi na złożone podłoże etniczne, nigdy nie była jednolita. Jednakże w zasadniczym zrębie ukształtowali ją Sumerowie, których wierzenia (zob.: mitologia sumeryjska) z kolei były odbiciem pierwotnych kultów sił przyrody i płodności, społeczeństw prehistorycznych. To właśnie sumeryjski panteon i ich postrzeganie świata oddziaływały na terenach mezopotamskich niemal przez trzy tysiąclecia, pomimo tego, że każdy kolejny lud, który przybywał do Mezopotamii, przynosił ze sobą własne wierzenia i tradycje. Również Akadowie, w drugiej połowie III tysiąclecia, wnieśli swój znaczny wkład w rozwój religii i form kultu, niemniej jednak zauważalna jest dysproporcja między ich wierzeniami, a sumeryjskimi, chociażby w liczbie czczonych bogów – na kilkaset bogów sumeryjskich tylko kilkunastu było pochodzenia semickiego, mających i tak odpowiedniki w panteonie sumeryjskim. Przewaga sumeryjskiego elementu w rozwoju religii w Mezopotamii, nie oznacza, że wierzenia ludów w Mezopotamii były statyczne i nie podlegały modyfikacjom – wręcz przeciwnie – można zaobserwować zjawisko stałego przeobrażania religii sumeryjskiej, w jej procesie adaptacyjnym, w wyniku oddziaływania wierzeń każdego napływowego ludu. Ten typ wierzeń nazywamy politeizmem..."
Sytuacja ekonomiczna
W IV tysiącleciu w Mezopotamii powstały I miasta skupiające ludnośc zajmującą się rzemiosłem i handlem. Za sprzedane i wytworzono przez siebie produkty rzemieślnicy i kupcy otrzymywali żywnośc od rolników. Żyzne gleby przynosiły bogate plony, co umożliwiało ciągły rozwój państwa np.: kultury i sztuki. Mezopotamia była dobrze postawionym ekonomicznie imperium.
Konflikty
- 2375-2350 p.n.e. władca państwa-miasta Uma podbił Lagasz, Ur, Uruk
- 2350-2210 p.n.e. Sargon podbił Sumer
- 2095-2048 p.n.e. Szulgi podbił całą Mezopotamię
- 1792-1750 p.n.e. Hammurabi z Babilonu podbił całą Mezopotamię
- 539 p.n. Cyrus II, król Persji zdobył Babiolnię
Mapa dawnej Mezopotamii. Żródła: |
Język
W Mezopotamii posługiwano się wieloma językami:
- akadyjskim
- sumeryjskim
- aramejskim
- kasyckim.
2. Michał Sczaniecki "POWSZECHNA HISTORIA PAŃSTWA I PRAWA" Wydawnictwo PWN
3.Podręcznik dla gimnazjum Historia klasa I, Lech Trzcionkowski i Leszek Wojciechowski Wydawnictwo szkolne PWN
Uwaga!
Jutro mija termin zrobienia ostatniego zadania!
Chciałam także podziękować Gosi za zrobienie tła. Dzisiaj postaram się dodać muzykę egipską (najpierw muszę jakąś znaleźć).
Julka D
Osiągnięcia starożytnych cywilizacji „A” - Egipt
Starożytny Egipt to wysoko rozwinięta cywilizacja położona w
pn.-wsch. Afryce w dolinie najdłuższej
rzeki na świecie – Nilu. Regularne wylewy Nilu i urodzajne gleby
aluwialne sprzyjały rozwojowi rolnictwa.
Egipcjanie jedną z pierwszych cywilizacji w starożytnym świecie . Ich wynalazki i technologia miała
wielki wpływ na rozwój innych cywilizacji. Ich technologia obejmuje zdolność do
zbudowania potężnych budowli jak piramidy, podstawowe maszyny jak rampy i
dźwignie.
Pismo
Jednym z najważniejszych wynalazków starożytnego Egiptu to
pismo. Egipcjanie pisali hieroglifami. Umiejętność pisania pomagała im utrzymać
kontrolę nad dużym imperium.
Egipcjanie nauczyli się wytwarzać papier papirusowy, na którym zapisywane były ważne dokumenty i pisma religijne. Myślę, że to był bardzo ważny wynalazek, który wpłynął na cały świat, ponieważ dzięki niemu nie trzeba było już pisać na tabliczkach glinianych i podobnych przedmiotach .
Zegar słoneczny
Następnym wynalazkiem Starożytnego Egiptu jest zegar słoneczny. Zegar słoneczny pełnił bardzo ważną rolę w życiu Egipcjan, ponieważ dzięki niemu ludzie orientowali się jaka jest pora dnia.
Piramidy
Według mnie piramidy to bardzo ważny element
kultury starożytnego Egiptu. Używane były jako grobowce dla królów Egiptu i ich
rodzin. Do pomieszczenia w pokoju gdzie
pochowany był król lub inna ważna osoba zawsze przynoszono przedmioty, które
miały służyć w życiu pozagrobowym. Budowanie piramid musiało być bardzo trudną i mozolną czynnością z powodu ciężaru głazów,
które nosili niewolnicy. Piramidy do symbol Egiptu, który przyciąga każdego roku rzesze turystów z całego świata.
Peruki
Pierwsze dokumentacje peruk
są na artefaktach egipskich i na
malowidłach ściennych grobowców. Z powodu bardzo wysokich temperatur
panujących w Egipcie ludność goliła głowy, co miało zapobiec kłopotom związanym higieną głowy. Aby wyglądać atrakcyjnie
noszono w owych czasach właśnie peruki.
Stan rozwoju nauki
Stan rozwoju nauki Egipcjan był bardzo rozwinięty.
Osiągnięcia:
·
system nawadniania pól (system irygacyjny)
·
pismo (hieroglify)
·
potrafili obliczyć długość roku: na 365 dni i
podzielili go na 12 miesięcy
·
znali astronomię oraz matematykę: obliczali
objętości i pól powierzchni brył geometrycznych
·
potrafili
obliczyć wylewy Nilu i zaćmienia Słońca
·
Mumifikacja zwłok, trepanacja czaszki, leczenie
złamań i zębów
Architektura i sztuka
Bardzo podoba mi się sztuka Egipcjanin. Budowali wspaniałe,
wielkie piramidy, sfinksy, rysowali rysunki na ścianach np. grobowców.
PIRAMIDY są ważną częścią kultury starożytnego Egiptu.
Używane były jako grobowce.
SFINKS to
mityczne stworzenie, które przedstawiane jest najczęściej jako lew z ludzką
głową.
EGIPSKIE
MASKI używane były do zakrywania twarzy mumii. Wykonanie masek na pewno
musiało zajmować wiele czasu i
cierpliwości. Uważam, że egipskie maski są wspaniale i bardzo interesujące.
MAPY - w starożytnych czasach nie istniało takie coś jak zapisana
skala na mapie. Oczywiście Egipcjanie byli świadomi tego, że mapa jest
pomniejszona, ale nie wiedzieli o ile. Mapy z czasów starożytnego Egiptu
pokazywały tylko wielkie miasta, jeziora, rzeki, sąsiadujące kraje, morza,
pustynie, oazy i piramidy. Mapy takie
były tworzone „na oko”. Były wiec bardzo
niedokładne. Technika tworzenia map nie była jeszcze dobrze rozwinięta j.
Nie istniały samoloty i satelity, dzięki
którym jest możliwość robienia zdjęć z lotu ptaka.
Źródła:
środa, 9 października 2013
Osiągnięcia starożytnych cywilizacji „A” - Mezopotamia
Na początku, chciałabym podziękować Gosi (kochanej Gosi) za zrobienie części mojego zadania :)
OSIĄGNIĘCIA STAROŻYTNEJ MEZOPOTAMII:
1. WYNALAZKI:
- Pismo klinowe
- Kodeks Praw (tzw. Kodeks Hammurabiego)
- Zegar słoneczny
- Kalendarz
- Sumerowie prawdopodobnie wynaleźli brąz, będący połączeniem miedzi i cynku.
- Pług i radło
- Koło
- System nawadniania, poprzez wylewy rzek.
2. ROZWÓJ NAUKI:
- Wynaleziono jednostki: łokieć oraz talent.
- Zastosowano tablice do obliczania pierwiastków kwadratowych i dziesiętnych.
- Rozwój matematyki, geometrii, inżynierii, astronomii.
- Powstały państwa z administracją.
3. ARCHITEKTURA:
- Świątynie
- Zigguraty
4. SZTUKA
- Kudurru
- Lamassu
- Mozaika sztyftowa
- Zigguraty
MAPY:
Mapa z Gasur
Mapa z Gasur – jedna z najstarszych znanych map, widniejąca na pochodzącej z Mezopotamii glinianej tabliczce. Powstanie tabliczki datowane jest na okres akadyjski (XXIV-XXII w. p.n.e.). Odnaleziona ona została na stanowisku Jurghan Tabba w północnym Iraku, kryjącym pozostałości akadyjskiego miasta Gasur, które w połowie II tys. p.n.e. przejęte zostało przez Hurytów i przemianowane na Nuzi. Obecnie zabytek ten znajduje się w kolekcji Muzeum Semickiego Uniwersytetu Harvarda.Na mapie przedstawione zostały okolice miasta Gasur. W schematyczny sposób zaznaczone zostały góry, rzeki i miasta. Na brzegach mapy zapisano nazwy czterech stron świata. Rzeka przepływająca przez jej centrum nosi nazwę Rahium. Opis towarzyszący mapie, umieszczony w jej centrum, podaje powierzchnię nawadnianych ogrodów należących do osoby o imieniu Azala.
Źródło; http://pl.wikipedia.org/wiki/Mapa_z_Gasur
Źródło; http://pl.wikipedia.org/wiki/Mapa_z_Gasur
Babilońska mapa świata
Babilońska mapa świata – schematyczna mapa znanego Babilończykom świata widniejąca na pochodzącej z Mezopotamii glinianej tabliczce, przechowywanej obecnie w zbiorach British Museum
Częściowo uszkodzona tabliczka ma wymiary 12,2 × 8,2 cm. Umieszczone na niej dwa teksty i objaśnienia na mapie zapisane są pismem klinowymw języku akadyjskim. Mapa zajmuje większą część strony przedniej. Nad nią znajduje się pierwszy z tekstów. Drugi tekst pokrywa całą tylną stronę tabliczki.
Tabliczka datowana jest na VII-V wiek p.n.e., aczkolwiek najprawdopodobniej jest kopią starszej tabliczki, pochodzącej z VIII-VII wieku p.n.e., gdyż na ten okres datowane jest powstanie mapy. Jako miejsce znalezienia tabliczki podawane jest najczęściej miasto Sippar.Widniejąca na niej mapa i towarzyszące jej teksty opublikowane zostały po raz pierwszy w 1889 roku przez F.E. Peisera
Tabliczka datowana jest na VII-V wiek p.n.e., aczkolwiek najprawdopodobniej jest kopią starszej tabliczki, pochodzącej z VIII-VII wieku p.n.e., gdyż na ten okres datowane jest powstanie mapy. Jako miejsce znalezienia tabliczki podawane jest najczęściej miasto Sippar.Widniejąca na niej mapa i towarzyszące jej teksty opublikowane zostały po raz pierwszy w 1889 roku przez F.E. Peisera
Mapa zajmuje środkową i dolną część przedniej strony tabliczki. Ma ona formę dwóch koncentrycznych okręgów z ośmioma (pięć zachowanych) trójkątami wychodzącymi z okręgu zewnętrznego. W kręgu wewnętrznym znajduje się "kontynent" z zaznaczonymi miastami, krainami, górami, bagnami i kanałami. "Kontynent" z północy na południe przecina duża rzeka (dwie równoległe linie) identyfikowana z Eufratem Cały "kontynent" otacza dokoła "morze" (akad. marratu), zajmujące na mapie przestrzeń pomiędzy wewnętrznym a zewnętrznym okręgiem. Poza okręgiem zewnętrznym, oznaczone w formie wychodzących z niego trójkątów, znajdują się "wyspy" (akad. nagû), będące najprawdopodobniej legendarnymi, odległymi krainami.
Subskrybuj:
Posty (Atom)